ασφάλεια

Το σύστημα SAF λειτουργεί ως ψηφιακή πλατφόρμα ελέγχου, καταγραφής, ιχνηλασιμότητας και πρόβλεψης σε κρίσιμα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας γάλακτος – φέτας. Όλα τα δεδομένα συγκεντρώνονται σε κεντρική βάση, με δυνατότητα online πρόσβασης και αξιολόγησης σε πραγματικό χρόνο.


 Ζώνη Γάλακτος – Παρακολούθηση Ζωικής Παραγωγής

  • Γεωεντοπισμός μονάδων και αποτύπωση των ζωνών προέλευσης.

  • Αδειοδοτική κατάσταση και δυναμικότητα .

  • Βιομετρικά στοιχεία ζωικού κεφαλαίου ( σε δεύτερο χρόνο με την πρόοδο του προγράμματος γενετικής βελτίωσης που υλοποιείται από τον ΑΓΣΚ ).

  • Παρακολούθηση ζωοτεχνικών πρακτικών (διατροφή, εμβολιασμοί, κινήσεις κοπαδιού).

 Έλεγχος Συνθηκών Παραγωγής & Συλλογής Γάλακτος

  • Μικροκλίμα στάβλου: θερμοκρασία, υγρασία, αερισμός.

Η ανάλυση του μικροκλίματος ενός στάβλου είναι κρίσιμη για την υγεία και ευζωία των ζώων, την παραγωγικότητα και τη μείωση επιβλαβών εκπομπών. Το μικροκλίμα περιλαμβάνει τρεις βασικές παραμέτρους:

 1. Θερμοκρασία

  • Επηρεάζει την κατανάλωση τροφής, την παραγωγή γάλακτος και το στρες των ζώων.

  • Θερμικό στρες παρατηρείται όταν οι θερμοκρασίες υπερβούν τις άνετες ζώνες θερμοκρασίας για το κάθε είδος.

Ενδεικτικές θερμοκρασίες ευζωίας:

Είδος

Ιδανική Θερμοκρασία (°C)

Πρόβατα

5 – 25


Κατσίκες

10 – 25


Μέσα παρακολούθησης:

  • Θερμόμετρα ή θερμοζεύγη

  • Αισθητήρες με καταγραφή (data loggers)

  • Αυτόματα συστήματα HVAC με ελέγχους θερμοκρασίας

2. Υγρασία

Υψηλή σχετική υγρασία (>75%) σε συνδυασμό με υψηλή θερμοκρασία ενισχύει το θερμικό στρες και την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών.

  • Χαμηλή υγρασία προκαλεί ξηρότητα βλεννογόνων και μπορεί να επηρεάσει το αναπνευστικό σύστημα.

Ιδανική Σχετική Υγρασία:

  • 60% – 70% θεωρείται ιδανικό εύρος.

Μέσα παρακολούθησης:

  • Υγρόμετρα

  • Θερμο-υγρογράφοι

  • Ηλεκτρονικοί αισθητήρες RH με cloud καταγραφή

 3. Αερισμός

  • Απομάκρυνση:

    • Αμμωνίας (NH₃)

    • Υγρασίας

    • Διοξειδίου του άνθρακα (CO₂)

    • Σκόνης και αερολυμάτων

  • Εισαγωγή φρέσκου αέρα και οξυγόνου

Είδη Αερισμού:

Φυσικός

Άνοιγμα παραθύρων, φεγγίτες, πλευρικά πάνελ


Εξαναγκασμένος

Με ανεμιστήρες, συστήματα εξαγωγής ή προώθησης αέρα


Συνδυασμένος

Χρήση φυσικών και μηχανικών μέσων μαζί


Ενδεικτική Ανταλλαγή Αέρα:

  • 4–8 αλλαγές αέρα/ώρα το χειμώνα

  • 20–40 αλλαγές/ώρα το καλοκαίρι σε θερμικό στρες

Η σταθερή παρακολούθηση και ρύθμιση του μικροκλίματος είναι απαραίτητη για:

  • Μείωση ασθενειών

  • Αύξηση παραγωγικότητας

  • Εξασφάλιση ζωικής ευζωίας

  • Ελαχιστοποίηση εκπομπών NH₃ και CO₂

4.2.4 Έλεγχος Αμμωνίας (NH₃)


Ο έλεγχος αμμωνίας σε κτηνοτροφικές μονάδες είναι ζωτικής σημασίας τόσο για την προστασία της υγείας των ζώων και των εργαζομένων, όσο και για τον περιορισμό της περιβαλλοντικής ρύπανσης. Ακολουθεί μια πλήρης περιγραφή των μεθόδων και απαιτήσεων:

Η αμμωνία είναι αέριο με έντονη οσμή, που παράγεται από τη διάσπαση των ουρικών και αζωτούχων ενώσεων στα απόβλητα των ζώων.
Είναι τοξική σε υψηλές συγκεντρώσεις και συμβάλλει στη δημιουργία όξινης βροχής και σωματιδιακής ρύπανσης (PM2.5).

Στόχοι Ελέγχου

  1. Προστασία της υγείας των ζώων – Υψηλά επίπεδα αμμωνίας προκαλούν αναπνευστικά προβλήματα, μειωμένη ανάπτυξη και στρες.

  2. Υγεία εργαζομένων – Μακροχρόνια έκθεση μπορεί να προκαλέσει πνευμονοπάθειες.

  3. Περιβαλλοντική συμμόρφωση – Ειδικά σε περιοχές NATURA ή προστατευόμενες.

Στα πλαίσια του έργου επελέγη ενας αρκετά κοστοβόρος αλλά ουσιαστικός τρόπος ελέγχου της Αμμωνίας η Συνεχής Παρακολούθηση (Online Monitoring Systems)

  • Εγκατάσταση σταθερών αισθητήρων σε σταβλικές εγκαταστάσεις.

  • Δίνουν real-time δεδομένα σε υπολογιστή ή cloud.

Οριακές Τιμές Αμμωνίας

Περιβάλλον

Όριο (ppm)


Ζωικός στάβλος

< 10 ppm (ιδανικά < 5)


Τρόποι Μείωσης Αμμωνίας

  • Καλή αεριστική εγκατάσταση (φυσικός ή μηχανικός εξαερισμός)

  • Χρήση προσροφητικών υλικών (π.χ. ζεόλιθος ή βιοάνθρακας στο στρωμνή)

  • Συχνός καθαρισμός και απομάκρυνση αποβλήτων

  • Ενσιρωμένη διατροφή για μείωση του αζώτου στα κόπρανα

  • Εφαρμογή επεξεργασίας κοπριάς (βιολογικά φίλτρα, βιοαποδόμηση)

Νομοθεσία & Κανονισμοί

Στην ΕΕ και την Ελλάδα, η εκπομπή αμμωνίας ρυθμίζεται από:

  • Οδηγία 2010/75/ΕΕ (IED – Βιομηχανικές Εκπομπές)

  • Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές (ΒΔΤ/ΒΑΤ) για τις μονάδες εντατικής κτηνοτροφίας

  • Κανονισμοί για εκπομπές σε περιοχές NATURA / ΖΟΕ

  • Καθαριότητα & υγιεινή σημείων άμελξης.

  • Κατάσταση παγολεκάνης: λειτουργία, ψύξη, συντήρηση.


 Ποιοτικός Έλεγχος Γάλακτος (στη συλλογή)

  • Χημικοί δείκτες: λιπαρά, πρωτεΐνη, pH, λακτόζη.

  • Μικροβιολογικοί δείκτες: μικροβιακό φορτίο, σωματικά κύτταρα.

  • Ανιχνεύσεις υπολειμμάτων (αντιβιοτικών, κτηνιατρικών σκευασμάτων).

  • Αρχειοθέτηση ανά παραγωγό – ημερομηνία – παρτίδα.

 Έλεγχος Ποσοτήτων Γάλακτος

  • Ημερήσια καταγραφή παραγόμενης και συλλεγόμενης ποσότητας ανά μονάδα.

  • Σύγκριση δηλωθέντων – καταγεγραμμένων.

  • Αυτόματος υπολογισμός απόδοσης ανά ζώο / μονάδα / περίοδο.

🔁 Online δεδομένα: έξυπνοι μετρητές, RFID tagging ζώων, τιμολόγηση σε πραγματικό χρόνο.

 Ποιοτικός Έλεγχος Ζωοτροφών

  • Προέλευση και σύνθεση: παραγωγός, παρτίδα, τύπος ζωοτροφής.

  • Αναλύσεις πρώτων υλών (πρωτεΐνη, ινώδεις ουσίες, μυκοτοξίνες).

  • Καταγραφή ημερήσιου σιτηρεσίου.

  • Συσχετισμός με δείκτες παραγωγής & υγείας.

🔁 Online δεδομένα: ανιχνευτές σίτισης – εισαγωγή δεδομένων αναλύσεων – προγνωστική συσχέτιση.

Ποιοτικός Έλεγχος Τελικού Προϊόντος – ΦΕΤΑ ΠΟΠ

  • Σύνδεση παρτίδας φέτας με παρτίδες γάλακτος (ιχνηλασιμότητα).

  • Αποτελέσματα ελέγχων: οργανοληπτικά, μικροβιολογικά, φυσικοχημικά.

  • Συνθήκες ωρίμανσης: θερμοκρασία, χρόνος, άλμη.

  • Συσκευασία – αποθήκευση – διάθεση.

🔁 Online δεδομένα: γραμμές παραγωγής – αισθητήρες – barcode/QR tracking.